نشان جداگانه و هم‌زمان پدیده‌های PDOو ENSOبر رخداد خشک‌سالی و ترسالی پاییزه جنوب ایران

Authors

حبیب الله قائد امینی دانشکده کشاورزی، مرکز پژوهش‌های علوم جوّی اقیانوسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

سیدمحمد جعفر ناظم السادات

علی اکبر سبزی پرور

مرجان کوهی زاده

Abstract:

پدیده النینو نوسان‌های جنوبی ENSO))در پیوند بنیادین با افزایش یا کاهش دمای سطح آب در پهنه استوایی اقیانوس آرام است. در برابر، نوسان‌های دهه‌ای اقیانوس آرام ((PDOنشاندهنده نوسان دمایی سطح آب در گستره شمال شرقی این اقیانوس (آرام) است. نشان این پدیده‌ها بر آب‌وهوای جهانی هنگامی به‌خوبی آشکار می‌شود که این رخدادها در یکی از فازهای حدّی خود یعنی فاز بسیار گرم (مثبت) و یا بسیار سرد (منفی) باشند. در این پژوهش، نشان جداگانه و جفت شده این دو پدیده جوّی-اقیانوسی بر بارش پاییزه 30 ایستگاه همدیدی و اقلیم‌شناسی جنوب ایران در دوره زمانی 1951-2005 ارزیابی شد. یافته‌ها نشان‌دهنده آن است که در هنگام رخداد پدیده ElNiñoیا LaNiñaبارش پاییزه جنوب غرب ایران به گونه‌ای معنی‌دار، به‌‌ترتیب افزایش یا کاهش می‌‌یابد. نشان این دو پدیده بر نوسان‌های بارش در جنوب شرق کشور معنی‌دار نبود تا اندازه‌ای ناهمساز با ENSO، رخداد فازهای مثبت یا منفی پدیده PDOبه‌ترتیب، افزایش یا کاهش بارش پاییزه بخش‌های جنوب شرقی کشور را در پی دارد. در پهنه جنوبی ایران بیشترین افزایش بارش در هنگامی رخ داده است که پدیده EINiñoبا فاز مثبت PDOهم‌زمان شده است. در چنین دورانی افزایش بارش نسبت به میانگین درازمدت در بیشتر گستره‌های جنوب غربی بین 50 تا 90 درصد و در گستره‌های جنوب شرقی کشور میان 30 تا 50 درصد برآورد شد. خشک‌سالی‌های پاییزه بیشتر در دورانی رخ داده که پدیده LaNiñaبا فاز منفی PDOهم‌زمان شده است. در چنین دورانی کاهش بارش پاییزه در پهنه جنوب غربی بین 68 تا 100 در صد و در بیشتر گستره‌های جنوب شرقی کشور بین 37 تا 67 درصد برآورد شد. اگرچه بارش پاییزه جنوب ایران هم‌زمان با رخداد پدیده PDOوENSOنوسان پیدا می‌کند، ولی نشان این پدیده‌ها بر رخداد دوران‌های خشک و تر هنگامی ریزبینانه‌تر است که هر دو پدیده با هم ارزیابی شوند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

الگوهای همدید خشکسالی و ترسالی زمستانه در جنوب غرب ایران

full text

الگوهای همدید خشکسالی و ترسالی زمستانه در جنوب غرب ایران

خشکسالی یکی از مخاطرات طبیعی است، که در بیشتر نقاط جهان اتفاق می افتد ولی نمود آن در مناطق خشک و نیمه خشک بیشتر است. هدف این مطالعه، بررسی پدیده خشکسالی و شناخت الگوهای همدیدی مؤثر بر رخداد آن و مقایسه با شرایط ترسالی است. بدین منظور داده های روزانه و ماهانه بارش طی یک دوره آماری مشترک 20 ساله (2008- 1989)، برای 20 ایستگاه در جنوب غرب ایران، از سازمان هواشناسی دریافت و با روشهای آماری از جمله ش...

full text

ارزیابی نشان همزمان دو پدیده amo و enso بر رخداد خشکسالی های هواشناسی ایران با تأکید بر استان فارس

نوسان¬های چند دهه¬ای اقیانوس اطلس (amo) و النینو نوسان¬های جنوبی (enso)، از پدیده¬های بزرگ مقیاس اقیانوسی می¬باشند که تا اندازه زیادی با نوسان¬های آب و هوایی و اقلیمی پهنه¬های گرمسیری و فراگرمسیری در پیوند می¬باشند. این دو پدیده با دوره¬های نوسان دمای سطح آب پهنه¬ اقیانوس¬های اطلس و آرام شناخته می¬شوند. به گونه¬ای که پدیده نوسان¬های چند دهه¬ای اقیانوس اطلس، با نوسان¬های دمای سطح آب گستره¬های شم...

15 صفحه اول

ال نینو و دوره های خشکسالی – ترسالی در ایران

در این مقاله ال نینو و دوره های خشکسالی – ترسالی ایران بررسی شده است. ابعاد مطالعه به بارش های ایران و ارتباط آنها با ال نینوی نوسان جنوبی محدود می شود. بنابراین بی هنجاری ها و همینطور تغییرات سالانه و درون سالی (ماهانه‘ فصلی) بارش در ایران و ارتباط آنها با شاخص نوسان جنوبی مطالعه و بررسی شده و اجمالا نتایج زیر حاصل گشته است. ارتباط نسبتاً قوی ای بین بارش سالانه ایران و شاخص نوسان جنوبی (sol) وج...

full text

ال نینو و دوره های خشکسالی – ترسالی در ایران

full text

نقش تغییرات رطوبت انتقال‏ یافته در رخداد خشک ‏سالی و ترسالی ایران

در این پژوهش به‏منظور بررسی نقش میزان شار رطوبت در نوسانات بارش ایران از داده‏های دوباره واکاوی‏شدةERA Interim مرکز پیش‏بینی‏های میان‏مدت اروپا با قدرت تفکیک مکانی 1 در 1 درجه در دورة آماری ۱۹۸۱-2011 بهره گرفته شده است. نخست، به‏منظور استخراج الگوهای مرطوب و خشک ایران، از شاخص استانداردشدة z استفاده شد و سالی که درصد مساحت رخداد دوره‏های فوق در آن‏ها بیشینه بود انتخاب گردید و محاسبات مجموع قائم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

ژئوفیزیک ایران

volume 8 issue 2

pages 92- 109

publication date 2014-06-22

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

ENSOPDO بارش پاییزه برهم‌کنش جنوب ایران

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com